از انواع عدسیهای جذاب، میتوان به عدسیهای رنگی اشاره کرد، همانطور که میدانید در طول چند سال اخیر، تنوع در مدل فریمها رشد چشمگیری داشتهاست. این در حالی است که در گذشته، چند مدل خاص مرتباً مد میشد و پساز چندی از مد میافتاد، ولی درحالحاضر مجموعههای گسترده و کاملی از طرحها و مدلها وجود دارد، اخیراً این تنوع و گستردگی وارد حیطه رنگها نیز شدهاست و درنتیجه عدسیهای رنگی بسیار متنوع و گستردهای به بازار آمدهاست. این کثرت و فراوانی رنگها باعث شده که ویژگی رنگهای مختلف و تأثیرات آنها بر چشم و بینایی مورد بررسی قرار گیرد. در این بخش به ویژگیهای هر یک از رنگهای اصلی پرداخته و سپس مشکلات ناشی از این رنگها را مورد بررسی قرار میدهیم.
ویژگیهای شیشههای کرام و پلاستیکهای CR_ 39 سفید
شیشه کراون و پلاستیک CR_ 39 سفید تقریباً ۹۲ درصد از نور مرئی را از خود عبور میدهند ۸ درصد نور عبور نکرده بازتاب مییابد شیشههای کراون تمامی نورهای فرابنفش زیر ۲۹۰ نانومتر را جذب میکنند همانطور که قبلاً نیز گفتیم از لحاظ علمی ثابت شده که پرتو فرابنفش بالاتر از ۲۹۰ نانومتر یعنی UV_ A و UV_ B بیشاز دیگر نواحی این پرتو به جو زمین میرسد و پساز جذب توسط قسمتهای مختلف چشم میتوانند مشکلاتی را به وجود آورد که گاهاً تک نگرانکننده نیز هست. ولی بیشتر پرتوهای فرابنفش که طول موجش کمتر از ۲۹۰ نانومتر است یعنی فرابنفش دور UV _ C و فرابنفش خلا میتواند بیشترین صدمه را به چشم بزند که خوشبختانه این نواحی از پرتو فرابنفش توسط اتمسفر جذب شدیم و اصلا به زمین نمیرسند.
ویژگیهای عدسی صورتی
عدسیهای صورتی رنگی در گذشته خیلی زیاد مورداستفاده قرار میگرفت ولی درحالحاضر طرفداران زیادی ندارد. البته هستند هنوز افرادی که بهدنبال عدسیهای صورتی رنگ اند. ویژگی منحصر به فرد عدسیهای صورتی رنگ آن است که طیف مرئی را بهطور یکنواخت عبور میدهند. بنابراین فردی که عدسی صورتی رنگ به چشم دارد هیچگونه تخریب و یا تغییر رنگی را تجربه نخواهد کرد.
رنگ صورتی برای مکانهای سربسته مناسب است بهعنوان مثال هنگامیکه وضعیت نوردهی داخل ساختمان مطلوب نیست میتوان از عدسیهای صورتی رنگ استفاده کرد. مثلاً در مواقعی که خانه یا محیط کار با لامپهای مهتابی یا نورهای شدید روشن شدهاست و این روشنایی باعث آزار چشم شده میتوان از عدسیهای صورتی رنگ استفاده کرد البته بهترین راهحل برای این شرایط بهجای استفاده از عدسیهای رنگی، تعویض سیستم نوردهی ساختمان است. مشکلات نشأتگرفته از نور شدید میتواند بهعلت بازتابهای داخلی درون عدسیها باشد که این حالت بیشتر در عدسیهای منفی نمره پائین اتفاق میافتد که در این حالت میتوان از پوتینهای ضد بازتاب استفاده کرد.
درست است که عدسی هایی با رنگ ملایم میتوانند بازتابها را تا حدی کاهش دهد ولی کوچینگ های ضد بازتاب برای این منظور مناسبتر میباشد. جدیداً اکثر عدسیهای رنگی کوتین که ضد بازتاب نیز دارند که تاثیر بسیار بهتری خواهند داشت.
استفاده از عدسیهای تیرهتر از ۸۰ درصد در فضاهای بسته مثل داخل ساختمان توصیه نمیشود، زیرا استفاده از این قبیل عدسیها در شرق و یا تحت شرایطی که نور کم است باعث کاهش درک بینایی شده و درنتیجه عکسالعملهای فرد را به تاخیر میاندازد.
ویژگی های عدسی زرد
عدسیهای رنگی درونمایه بسیاری از افسانهها و اسطورهها بوده و دراینمیان عدسیهای زرد رنگ بیشاز بقیه رنگها مضامین افسانه گیرا به خود اختصاص دادهاست. آیا عدسیهای زردرنگ همانطور که در باور بسیاری از مردم هست باعث بهبود دید میشود؟
یکی دیگر از کاربردهای عدسیهای زردرنگ، استفاده از این عدسیها هنگام رانندگی در هوای مهآلود یا غبارآلود است. اگرچه هر عدسی که نور آبی انتهای طیف مرئی را جذب کنند – از جمله عدسیهای زردرنگ- میتواند در کاهش نور شادی پراکندهشده توسط اتمسفر نیز مفید باشند ولی این مطلب را نمیتوان به شرایط مهآلود نیز تعمیم داد.
گهگاه مشاهدهشده که برخی از متخصصین توصیه میکنند برای رانندگی در شب از عدسیهای زردرنگ استفاده شود. این سخن چندان منطقی و علمی نیست و نباید بدان عمل کرد چون هر روندی که باعث کاهش نور شود به تبع وضوح بینایی و حدت دید را نیز کاهش خواهد داد. بنابراین بهترین راهحل برای کاهش نور شادی چراغهای اتومبیلی که از سمت مقابل حرکت میکنند، استفاده از عدسیهای با پوتین گرد ضد بازتاب میباشد. علاوهبراین عیوب انکساری اصلاحنشده نیز میتوانند باعث مشاهده پخش نور در شد و آزار چشم شوند که با اصلاح عیوب انکساری میتوان این مشکل را برطرف نمود. تمامی عدسیهای طبی جدید باید دارای کدینگ ضد بازتاب باشند تا پخش نوری که به واسطه بازتابهای درون عدسی ایجاد میشود کاهش یابد.
ویژگیهای عدسی قهوهای
در آلمان و دیگر کشورهای اروپایی میانه، عدسیهای آفتابی غالباً قهوهای رنگ خاکستری متمایل به قهوهای میباشد. عدسیهای قهوهایرنگ و زردرنگ یکسری ویژگیهای مشترک دارند. بهعنوان مثال هر دو طول موجهای مرئی کوتاهتر را بیشتر جذب میکنند. ازآنجاییکه عدسیهای قهوهایرنگ نیز همچون عدسیهای زردرنگ میزان عبور دهی و رنگ آبی انتهای طیف را کاهش میدهند، بنابراین معمولاً تصور میشود که این رنگ در روزهای مهآلود، هوای دود گرفته و نیز در روزهای آفتابی باعث افزایش کنتراست میشود. البته اگر هدف صرفاً افزایش کنتراست است میتوان از عدسیهای مخصوصی که بهمنظور افزایش کنتراست طراحیشده استفاده کرد.

ویژگیهای عدسی سبز
منحنی عبور دهی عدسیهای آفتابی سبز رنگ بسیار شبیهبه منحنی منحنی حساسیت رنگی چشم انسان است. استفاده از عدسیهای سبز رنگ ابتدا در میان ارتشیان بسیار متداول بود ولی در حال حاضر در خیلی از مواقع جای عدسی خاکستریرنگ را گرفتهاست، رنگ سبز عدسیهای شیشهای سبزرنگ بهعلت اکسید آهنی است که به آن اضافه میکنند، بنابراین عدسیهای شیشهای سبزرنگ علاوهبر پرتو فرابنفش پرتو مادونقرمز را نیز بهخوبی جذب میکنند. هنگامیکه یک عدسی به روش کوچینگ خلا به رنگ سبز درمیآید و نیز قادر به جذب پرتوهای مادونقرمز خواهد بود. البته نه بهخوبی عدسیهای شیشهای سبز رنگ که اکسید آهن درون ساختار اصلی آن افزوده شدهاست.
عدسیهای پلاستیکی سبزرنگ نسبتبه عدسیهای شیشهای سبزرنگ مشابه خود، پرتوهای مادونقرمز کمتری را جذب میکنند. این ویژگی عجیب و غیرعادی نیست و منحصراً به عدسیهای پلاستیکی سبزرنگ مربوط نمیشود چراکه دیگر عدسیهای پلاستیکی رنگی نیز در مقایسه با انواع شیشهای خود پرتو مادونقرمز کمتری را جذب میکنند اغلب عدسیهای پلاستیکی رنگی طول موجهای بلند ، نواحی مرئی و پرتوهای مادونقرمز را بهخوبی عدسیهای شیشهای جذب نمیکنند.
ویژگیهای عدسی خاکستری
رنگ خاکستری شایعترین و متداولترین رنگ برای محافظت از چشم در برابر نور خورشید به حساب میآید. رنگ خاکستری تمام بخشهای طنز طیف مرئی را بهطور یکنواخت از خود عبور میدهد و شاید بهجرات بتوان گفت که این بهترین و بهترین ویژگی رنگ خاکستری است ، این ویژگی رنگ خاکستری باعث میشود که رنگها از پشت عدسیهای خاکستریرنگ نسبتبه دیگر عدسیهای رنگی طبیعیتر بهنظر برسند؛
بههمین دلیل است که استفاده از عدسیهای خاکستریرنگ برای آن دسته از افرادی که مشکل دید رنگ دارند بسیار رضایتبخش است. عدسیهای خاکستری باعث میشود که فردی که مشکل دیده نه رنگ دارد بتواند رنگها را بهتر درک کند. همانطور که قبلاً ذکر شد ازآنجاییکه میزان عبور دهی در امتداد طیف مرئی در عدسیهای رنگی متغیر است .
بنابراین چنانچه فردی که مشکل دید رنگ دارد از عدسی رنگی استفاده کند باعث میشود که مشکل عدم تشخیص رنگ در فرد افزایش یابد ولی در عدسیهای خاکستریرنگ به دلیل ویژگی خاص این عدسیها که تمام بخشهای طیف مرئی را بهطور یکنواخت از خود عبور میدهد میتواند برای افرادی که مشکل دید رنگ دارند مناسبتر باشد. افرادی که دید رنگشان طبیعی است میتوانند چشمان خود را به تغییرات رنگی ایجاد شده توسط عدسیهای رنگی عادت دهند ولی افرادی که مشکل دید رنگ دارند قادر به انجام این کار نیستند؛ این عدم عادت کردن چشم به تغییر رنگ در افرادی که مشکل دید رنگ دارند باعث افزایش خطا در تشخیص صحیح رنگها میشود. بهطوریکه اگر این قبیل افراد عدسی رنگی بهجز رنگ خاکستری به چشم داشته باشند ممکن است رنگ برخی از اشیا به نظرشان غیرطبیعی و عجیب بهنظر برسد.
همانطور که ذکر شد، فیلترهای رنگی شدت نور را تغییر میدهند، درنتیجه افرادی که مشکل دید رنگ دارند با استفاده از این قبیل فیلترها قادر خواهند بود بین دو رنگ دیگر در تشخیص آنها از یکدیگر مشکل دارند، راحتتر تمایز قائل شود استفاده از یک فیلتر قرمزرنگ باعث میشود که یک شیئی سبزرنگ پررنگتر از یکسو و قرمزرنگ بهنظر برسد.
تأثیرات منفی استفاده از عدسیهای رنگی در افرادی که مشکل دید رنگ دارند.
چنانچه افرادی که مشکل دید رنگ دارند بهمنظور بهبود تشخیص رنگها از عدسیهای رنگی جلوی هر دو چشمشان استفاده کنند ممکن است مشکلاتی را برایشان در پی داشته باشد، زیرا در این حالت رنگهایی که قبلاً برایشان قابلتشخیص بوده، هنگامیکه از پشت عدسی رنگی مشاهده شود تغییر رنگ میدهند و درنتیجه گمراهکننده خواهد بود.
شبکیه چشم فردی که مشکل دید و رنگ دارد، فاقد یکی از سه نوع گیرنده مخروطی میباشد. فردی که گیرندههای مخروطی حساس به طول موجهای بلندتر نور را ندارد، قادر نیست بین رنگ سبز و قرمز تمایز قائل شود و فردی که فاقد گیرندههای مخروطی حساس به منطقه سبز طیف مرئی میباشد نیز همین حالت را دارد یعنی او نیز در تشخیص رنگ سبز و قرمز مشکل دارد.
فردی که مشکل دید رنگ دارد و بهطور عادی قادر به تشخیص رنگها از یکدیگر نیست میتواند با استفاده از فیلتری که رنگهای خاصی را بهطور انتخابی جذب میکند ماند و مابقی رنگکار عبور میدهد، دیدار رنگش را بهبود بخشد و درنتیجه قادر خواهد بود بین رنگها تا حدی تمایز قائل شود. ویژگی این قبیل فیلترها از آنست که با جذب رنگهای خاص باعث میشود که شدت بقیه رنگها تغییر کنند. این تغییرات شدت هنگامی مفید است که بتوان شدت یا درواقع درجه رنگها را با فیلتر مخصوص و بدون فیلتر با هم مقایسه کرد.
چه رنگهایی برای فیلترهای رنگی مخصوص افرادی که مشکل دید رنگ دارند مناسب است؟
فیلترهای رنگی شدت نور را تغییر میدهند، درنتیجه افرادی که مشکل دید رنگ دارند با استفاده از این قبیل فیلترها قادر خواهند بود بین دو رنگ دیگر در تشخیص آنها از یکدیگر مشکل دارند، راحتتر تمایز قائل شود استفاده از یک فیلتر قرمزرنگ باعث میشود که یک شی سبزرنگ پررنگتر از یکسو و قرمزرنگ بهنظر برسد.
تأثیرات منفی استفاده از عدسیهای رنگی در افرادی که مشکل دید رنگ دارند
چنانچه افرادی که مشکل دید رنگ دارند ، بهمنظور بهبود تشخیص رنگها از عدسیهای رنگی جلوی هر دو چشمشان استفاده کنند ، ممکن است مشکلاتی را برایشان در پی داشته باشد، زیرا در این حالت رنگهایی که قبلاً برایشان قابلتشخیص بوده، هنگامیکه از پشت عدسی رنگی مشاهده شود تغییر رنگ میدهند و درنتیجه گمراهکننده خواهد بود.