وقتی برای اولین بار از عینک طبی جدید استفاده می‌کنید، بدن و به‌ویژه سیستم بینایی شما نیاز به زمان برای تطبیق دارد. در روزهای ابتدایی، احساس سنگینی، فشار روی بینی و سردرد بسیار شایع است. بسیاری از کاربران تصور می‌کنند که عینکشان مشکل دارد، درحالی‌که بخشی از این ناراحتی‌ها طبیعی است و با گذشت زمان کاهش می‌یابد. اما خب ریشه و علت سردرد بعد از زدن عینک جدید چیست؟
عینک‌ها ابزارهایی دقیق برای اصلاح دید هستند اما کوچک‌ترین تغییر در درجه یا تنظیم آن‌ها می‌تواند پیامدهای فیزیکی مثل خستگی چشم یا سردرد ایجاد کند. در این مقاله از فروشگاه عینک انصار تلاش کرده‌ایم تا علت سردرد بعد از زدن عینک را بررسی کنیم و راهکارهایی برای نحوه عادت کردن به عینک جدید به شما ارائه دهیم.
بررسی ساختار عینک و اثرات اولیه آن بر صورت
عینک طبی از چند قسمت اصلی تشکیل شده است: دو عدسی که وظیفه اصلاح دید را بر عهده دارند، فریم که ساختار اصلی عینک را تشکیل می‌دهد، دسته‌هایی که پشت گوش‌ها قرار می‌گیرند و پدهای بینی که روی استخوان بینی استقرار پیدا می‌کنند. وزن کلی عینک معمولاً سبک است، اما نکته مهم در این است که فشار این وزن کوچک باید به صورت یکنواخت و متعادل بین نقاط تماس صورت تقسیم شود.
در برخی مدل‌ها، به‌خصوص فریم‌های بزرگ یا فلزی، توزیع وزن ممکن است به‌درستی انجام نشود و این باعث شود فشار بیشتری روی نواحی خاصی از بینی یا پشت گوش‌ها وارد شود. این فشار نابرابر می‌تواند منجر به احساس درد و ناراحتی در این نقاط شود و در نتیجه به مرور سردرد ایجاد کند.
علاوه بر این، در روزهای اولیه استفاده از عینک جدید، عضلات صورت، مخصوصاً عضلات اطراف بینی، شقیقه‌ها و گردن ممکن است به تغییرات ناشی از وزن و فرم جدید عینک واکنش نشان دهند. این واکنش‌ها معمولاً به صورت سفتی عضلات یا احساس فشار و خستگی بروز می‌کنند.
افرادی که قبلاً به عینک عادت نداشته‌اند یا مدل عینک جدید تفاوت زیادی با مدل قبلی داشته باشد، احتمال بیشتری دارد این نوع ناراحتی‌ها را تجربه کنند. حتی در صورتی که عدسی‌ها کاملاً درست و بدون مشکل باشند، این عوامل فیزیکی می‌توانند باعث بروز سردرد شوند.
ساختار عینک و اثرات اولیه آن بر صورت
علت سردرد بعد از زدن عینک جدید چیست؟
پس از استفاده از عینک جدید، ممکن است سردرد تجربه کنید که علت آن معمولاً به چند دلیل علمی و رایج برمی‌گردد. در ادامه مهم‌ترین این دلایل را بررسی می‌کنیم:
- تغییر در نمره عدسی‌ها:
وقتی نسخه عینک جدید با نسخه قبلی تفاوت چشمگیری دارد، چشم‌ها باید بیشتر تلاش کنند تا خود را با شرایط جدید تطبیق دهند. این تطابق باعث فشار روی عضلات چشم می‌شود و در نتیجه ممکن است سردرد ایجاد شود. مخصوصاً اگر نمره عینک زیاد تغییر کرده باشد، این فشار بیشتر احساس می‌شود.
- اختلاف در محل مرکز نوری عدسی‌ها (IPD):
فاصله بین دو عدسی عینک باید دقیقاً با فاصله بین مردمک‌های چشم شما همخوانی داشته باشد. اگر این فاصله نامناسب باشد، عدسی‌ها تصویر را به صورت ناصحیح به مغز منتقل می‌کنند و مغز برای اصلاح آن باید کار بیشتری انجام دهد. این موضوع باعث خستگی سریع‌تر چشم‌ها و در نهایت سردرد خواهد شد.
- تغییر در نوع عدسی:
استفاده از عدسی‌های خاص مانند عدسی‌های فتوکرومیک (تاریک‌شونده در برابر نور خورشید) یا عدسی‌های بلوکات (محافظ نور آبی) ممکن است باعث شود چشم برای تطابق با ویژگی‌های نوری جدید دچار فشار شود و سردرد ایجاد شود. زیرا مغز و چشم باید به تغییرات نور و رنگ واکنش نشان دهند.
- زاویه یا شیب نامناسب عدسی روی صورت:
تنظیم نادرست عینک روی صورت نیز یکی از عوامل مهم بروز سردرد است. اگر عینک به خوبی روی بینی و گوش‌ها قرار نگیرد یا عدسی‌ها در موقعیت صحیح نسبت به چشم‌ها نباشند، تصویر به درستی به چشم نمی‌رسد و چشم برای جبران این ناهماهنگی فشار بیشتری وارد می‌کند.
مجموع این عوامل باعث می‌شوند چشم‌ها بیش از حد معمول کار کنند، دچار خستگی و فشار شوند و در نهایت سردرد ایجاد شود. شناخت و اصلاح این مشکلات می‌تواند به کاهش و جلوگیری از سردرد پس از استفاده از عینک جدید کمک کند.
علت سردرد بعد از زدن عینک جدید چیست؟
نقش تنظیم نادرست عدسی‌ها در بروز سردرد
یکی از شایع‌ترین و مهم‌ترین دلایل بروز سردرد پس از استفاده از عینک جدید، تنظیم نادرست عدسی‌ها و موقعیت قرارگیری آن‌ها نسبت به چشم است. برای عملکرد صحیح عینک، مرکز نوری هر عدسی باید به‌طور دقیق در راستای مردمک چشم قرار گیرد. این فاصله که به آن فاصله مردمکی (IPD) گفته می‌شود، نقش حیاتی در وضوح تصویر و راحتی بینایی دارد.
اگر فاصله مردمکی به درستی اندازه‌گیری و تنظیم نشود، عدسی‌ها تصویر را با انحراف به مغز منتقل می‌کنند و مغز مجبور است برای اصلاح این ناهماهنگی تلاش بیشتری کند. این تلاش اضافی باعث خستگی عضلات چشم، تاری دید، فشارهای عصبی و در نهایت سردرد می‌شود.
علاوه بر فاصله مردمکی، زاویه نصب عدسی‌ها نسبت به صورت نیز بسیار مهم است. اگر عدسی‌ها با زاویه مناسب قرار نگیرند، پرتوهای نور به شکل صحیح وارد چشم نمی‌شوند و کیفیت دید کاهش می‌یابد. این امر به ویژه در عدسی‌های پیچیده‌تر مثل عدسی‌های چندکانونی (پلی‌فوکال) که برای اصلاح دید نزدیک و دور طراحی شده‌اند، اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
نقش تنظیم نادرست عدسی‌ها در بروز سردرد
عوامل دیگری که در تنظیم دقیق عدسی‌ها تاثیرگذارند عبارت‌اند از:
- میزان قوس فریم: قوس فریم باید با فرم صورت هماهنگ باشد تا عدسی‌ها در زاویه صحیح مقابل چشم قرار گیرند.
- انحنای شیشه‌ها (Curve): انحنای عدسی باید با نیاز بینایی و فرم فریم متناسب باشد تا تحریف تصویر کاهش یابد.
- فاصله عدسی از چشم: فاصله بین عدسی و سطح چشم نیز باید در محدوده استاندارد باشد. فاصله بیش از حد یا نزدیک بودن بیش از حد، باعث ایجاد اعوجاج دید و سردرد می‌شود.
فیتینگ دقیق عینک توسط اپتومتریست یا اپتیشین ماهر اهمیت بسیار بالایی دارد تا همه این پارامترها به بهترین شکل تنظیم شوند. تنظیمات نادرست حتی می‌توانند باعث بروز مشکلاتی مانند دوبینی، سرگیجه و خستگی مفرط چشم شوند.
در نهایت، استفاده از عینک با عدسی و فریم مناسب که کاملاً منطبق بر ساختار صورت و نیازهای بینایی شما باشد، کلید جلوگیری از سردرد و ناراحتی‌های ناشی از عینک است.
نحوه عادت کردن به عینک جدید
عادت کردن به عینک جدید معمولاً بین چند روز تا چند هفته طول می‌کشد، زیرا سیستم بینایی شما باید خود را با تغییرات نمره و ویژگی‌های عدسی جدید تطبیق دهد. برای اینکه این فرآیند سریع‌تر و راحت‌تر طی شود، رعایت نکات زیر بسیار موثر است:
- شروع استفاده تدریجی:
در روزهای اول فقط چند ساعت در روز از عینک استفاده کنید و سپس به‌تدریج مدت زمان استفاده را افزایش دهید. این کار باعث می‌شود چشم‌ها فرصت پیدا کنند بدون فشار زیاد به تغییر عادت کنند.
- کاهش فعالیت‌های چشمی سنگین:
در روزهای ابتدایی سعی کنید کارهایی که نیاز به تمرکز زیاد چشمی دارند مثل مطالعه طولانی، کار با صفحه‌نمایش کامپیوتر یا موبایل، و رانندگی طولانی مدت را کمتر انجام دهید. این کار به کاهش خستگی چشم و جلوگیری از سردرد کمک می‌کند.
- استفاده هدفمند از عینک:
اگر پزشک شما توصیه نکرده که همیشه عینک بزنید، بهتر است در شرایطی که واقعاً به دید واضح نیاز دارید از عینک استفاده کنید. مثلاً هنگام رانندگی، مطالعه یا تماشای تلویزیون. این روش باعث می‌شود چشم‌ها به تدریج با عینک هماهنگ شوند.
نحوه عادت کردن به عینک جدید
- صبوری و پیگیری منظم:
عادت کردن به عینک ممکن است کمی زمان‌بر باشد. اگر بعد از یک تا دو هفته همچنان سردرد، تاری دید یا ناراحتی داشتید، حتماً به چشم‌پزشک یا اپتومتریست مراجعه کنید تا تنظیمات عینک بررسی و در صورت نیاز اصلاح شود.
- مراقبت از فیتینگ عینک:
مطمئن شوید که فریم عینک به خوبی روی صورت قرار گرفته و فشار زیادی به بینی یا پشت گوش‌ها وارد نمی‌کند. فیتینگ مناسب از بروز دردهای ناشی از فشار فیزیکی و سردرد جلوگیری می‌کند.
با رعایت این نکات ساده اما کاربردی، فرآیند عادت کردن به عینک جدید سریع‌تر و بدون عوارض ناخوشایند پیش خواهد رفت و شما می‌توانید از دید واضح و راحتی بیشتر لذت ببرید.
راه‌های جلوگیری از سردرد بعد از استفاده از عینک
پیشگیری همیشه بهتر از درمان است. با رعایت نکات زیر، می‌توانید از بروز سردرد جلوگیری کنید:
- استفاده از مرکز اپتومتری معتبر برای ساخت عینک
مکان‌هایی که دستگاه اندازه‌گیری پیشرفته دارند، احتمال خطا در تنظیم فاصله بین دو عدسی را به حداقل می‌رسانند. - تست دقیق نمره چشم توسط متخصص
نمره چشم به‌تنهایی کافی نیست، زاویه دید، آستیگماتیسم و موقعیت مردمک نیز باید بررسی شود. - انتخاب فریم مناسب با فرم صورت و سبک زندگی
فریم‌های سنگین یا نامتناسب می‌توانند فشار روی صورت را افزایش دهند. - نصب صحیح پدهای بینی و تنظیم دسته‌ها
پدهایی که روی بینی می‌نشینند باید فشار متعادلی وارد کنند تا باعث سردرد یا علامت‌گذاری روی پوست نشوند.
یکی از راه‌های جلوگیری از سردرد بعد از استفاده از عینک: استفاده از مرکز اپتومتری معتبر
چه زمانی باید به چشم‌پزشک مراجعه کرد؟
در حالت طبیعی، عادت کردن به عینک جدید نباید بیشتر از ۱۰ روز طول بکشد. اگر موارد زیر ادامه‌دار یا شدید شد، حتماً به چشم‌پزشک یا اپتومتریست مراجعه کنید:
- سردرد مداوم و تکرارشونده
- تاری دید یا دوبینی
- حالت تهوع یا سرگیجه
- درد در چشم یا اطراف آن
این علائم می‌تواند نشانه‌ای از تنظیم نادرست، نمره اشتباه یا حتی مشکل در ساخت عدسی‌ها باشد.
جمع‌بندی و توصیه پایانی
احساس سردرد بعد از زدن عینک جدید تجربه‌ای شایع اما قابل کنترل است. در اغلب موارد، این مشکل به دلیل تغییرات فیزیکی و نوری در عینک جدید و تلاش چشم‌ها برای تطابق ایجاد می‌شود. رعایت نکات مهمی مانند انتخاب مرکز ساخت معتبر، فریم سبک، استفاده تدریجی و مراجعه به متخصص در صورت بروز علائم شدید، می‌تواند این فرآیند را آسان‌تر و بدون دردسر کند.
اگر در حال حاضر با سردرد مواجه هستید و به تازگی عینک جدید تهیه کرده‌اید، صبور باشید و راهکارهای گفته شده را اجرا کنید. اگر بهبود حاصل نشد، احتمالاً لازم است عینک شما مجدداً بررسی و تنظیم شود.